Er loopt een tweet binnen op mijn 'tijdlijn' van BBC World News. Een update: er zijn vandaag al negentien doden geteld bij onlusten in Pakistan naar aanleiding van "Innocence of Muslims", het youtubefilmpje dat ondertussen voor zoveel miserie heeft gezorgd. Negentien doden, enkel vandaag, in een land dat letterlijk aan de andere kant van de wereld ligt ten aanzien van de woonplaats van de man die verantwoordelijk is voor het filmpje. Het lijkt me zinloos om hier een tirade aan zijn adres te beginnen, of om het excessieve geweld in de Arabische wereld in vraag te stellen... De man die dit filmpje produceerde zal heel goed geweten hebben wat hij aan het doen was en de verontwaardiging over zijn misbaksel is sowieso gerechtvaardigd.
Ik las deze week dat hij nu ondergedoken leeft, met weet van de Amerikaanse veiligheidsdiensten. Hij heeft zichzelf met andere woorden al gestraft met levenslange opsluiting. Voor de rest van zijn dagen zal hij van schaduw naar schaduw moeten lopen om niet opgemerkt te worden door radicale aanhangers van het geloof dat hij zo nodig wou ridiculiseren... Karma zeker?
Maar wat mij van deze hele situatie nu het meeste verbijstert, is dat dit hét wapenfeit uit het leven van deze man zal zijn. Ongeacht wat hij nu doet, ongeacht verontschuldigingen, ongeacht processen en veroordelingen of vrijspraken. Op het einde van zijn leven zal hij moeten terugblikken op het feit dat hij die man was die, uit een zelfuitgeroepen idee over vrije meningsuiting, gedreven door een al even absurd en fanatiek religieus ideaal, verantwoordelijk is voor de dood van wat in totaal een honderdtal mensen zal zijn.
Dat kan toch nooit een succeservaring zijn. Dat maakt de jaren die hij nog voor zich heeft volkomen overbodig. Niets wat hij nu nog zal doen, zal ooit wegnemen wat hij reeds gedaan heeft. En daar dan in eenzaam isolement over moeten contempleren, elke dag opnieuw,... Wat kan vrije meningsuiting je dan schelen? Wat kunnen de youtube-kijkcijfers je dan schelen? Hij kan bovendien ook nooit aanspraak maken op de titel martelaar, want daar heb je een brede consensus binnen je eigen samenleving voor nodig, en die is niemand bereid om hem te geven. Ik nog allerminst.
De onschuld van het geloof. Wat een intrinsieke paradox. Wat een ironie. Ik prijs mezelf gelukkig dat ik er aan ben ontsnapt. Hét geloof.
Iedereen moet aan het einde van zijn leven zijn grote wapenfeiten optekenen. Of we dat nu willen of niet. Als we het niet zelf doen, doet iemand anders het wel voor ons. Op mijn tijdlijn zal geen martelaarschap staan, ik zal niet gevierd worden als een grote strijder voor de vrijheden van de mens, ik zal geen grootse vernieuwer van het religieuze denken geworden zijn, maar er zullen ook nooit op een willekeurige dag in september, aan de andere kant van de wereld door mijn toedoen negentien onschuldige mensen sterven, negentien onschuldige families huilen, negentien onschuldige goden worden aanroepen.
Op twitter loopt mijn tijdlijn ondertussen verder vol. Mijn verbijstering over de mensheid wordt letterlijk naar beneden gedwongen door een stroom aan nieuwe berichten. Het ene bericht al banaler dan het volgende. En als ik opkijk van mijn monitor zie ik op televisie hoe er in een grootschalige talentenjacht allerlei mensen ook zo hard aan het zoeken zijn naar het grote wapenfeit van hun leven. Beroemd zijn, al is het maar voor even. Goddelijk zijn, al is het enkel in de ogen van je grootste fans: je oma en je mentaal-gehandicapte broertje. Jezelf te kijk zetten voor het hele land, iedereen mag het zien, iedereen mag oordelen, iedereen mag je uitjouwen of toejuichen. De nieuwe goden staan te trappelen aan de onderste treden van het firmament. Alleen zijn ze hun danspasjes vergeten, of zijn ze even hun overgewicht vergeten bij het uizoeken van hun outfit, ... Het zijn steeds de mindere goden die het hoogst wil klimmen. Maar goed ook, want als dit de idolen van morgen zijn, amper geletterd en zwetend van overgewicht, dan is één ding al zeker: hun volgelingen zullen geen opstanden beginnen, geen ambassades bestormen of vlaggen verbranden, dat kost moeite, dat kost energie en dat kost overtuiging... Waarden die hun idolen zelf ook niet uitstralen. De nieuwe gouden kalveren, klaar voor de slachtbank. De onschuld van het geloof.
"In je ene beurt, krijg je je ene kans...Alice keek ook niet achterom, op weg naar Wonderland."
